ક્યારેક એવું થાય છે કે તમે લોન લેવા તૈયાર હો, જરૂર હોય, દસ્તાવેજ બધા તૈયાર હોય… અને બેંક ફક્ત એક જ કારણથી એપ્લિકેશન reject કરી દે. “CIBIL Score ઓછો છે.” એ તો તમે જ જાણો છો. ઘર બનાવવા હોય, બિઝનેસ વધારવો હોય, કે બાળકોના ભવિષ્ય માટે પૈસા જોઈએ — લોન ન મળવાથી બધું અટકી જાય છે.
RBI New Rules on CIBIL Score: મુખ્ય બદલાવો એક નજરે
| મુદ્દો | વિગત |
|---|---|
| યોજના પ્રકાર | Priority Sector Lending સુધારા |
| લોનની નવી મર્યાદા | જૂની ₹6 લાખની મર્યાદા વધારી |
| અસર | સસ્તી લોન અને વધુ approvals |
| CIBIL Score | 750+ સ્કોરને સૌથી વધુ પ્રાથમિકતા |
| અમલ તારીખ | એપ્રિલ 2025 |
એટલા માટે RBI તરફથી આવેલા RBI New Rules on CIBIL Score ઘણા લોકો માટે એક સાચો બદલાવ છે. આ ફક્ત નિયમોમાં ફેરફાર નહિ, પણ તે પરિવારો માટે આશા છે જે વર્ષોથી લોન મેળવવામાં મુશ્કેલી અનુભવી રહ્યા છે.
RBIના આ નવા નિયમોની પાછળનો મોટો વિચાર
ભારતીય રિઝર્વ બેન્કે Priority Sector Lending સંબંધિત નવા માર્ગદર્શનો જાહેર કર્યા છે. આ નિયમો એપ્રિલ 2025થી લાગુ થશે. આ નિર્ણય એ વિચાર પરથી આવ્યો કે મધ્યમ વર્ગ, ગ્રામ્ય વિસ્તારો અને નાના વેપારીઓને લોન મેળવવી અત્યાર સુધી બહુ મુશ્કેલ બની ગઈ હતી.
ઘણા લોકો પાસે સપના હતા, પરંતુ બેંકના કડક CIBIL Score નિયમો તેમને આગળ વધવા જ ન દેતા.
હવે RBIએ હાઉસિંગ લોનની મર્યાદા વધારી છે. સાથે સાથે બૅંકોને ફરજ પાડવામાં આવી છે કે તેઓ પોતાના કુલ લોનમાંથી એક નિશ્ચિત ભાગ સમાજના પ્રાથમિક ક્ષેત્રોમાં આપે. જેને લીધે સસ્તા ઘરો, નાના ધંધા અને સામાન્ય લોકો માટે લોન મેળવવાની શક્યતાઓ વધી રહી છે.
CIBIL Score હવે કેટલી મોટી ભૂમિકા ભજવશે
સાચું કહું તો, CIBIL Score હંમેશા મહત્વનો રહ્યો છે. પરંતુ હવે RBIના નવા નિયમો પછી તે થોડું વધુ કડક, અને સાથે વધુ તક આપનાર પણ બની ગયો છે.
જો કોઈ વ્યક્તિનો સ્કોર 750 કે તેથી વધુ હોય, બેંકો તેને સૌથી ઓછા વ્યાજ દરે લોન આપવા તૈયાર રહેશે. Approval પણ ઝડપથી મળશે. કારણ કે બેંક માટે તમે “low risk” ગ્રાહક બની જાઓ છો.
પરંતુ જો સ્કોર ઓછો હોય, તો બેંકો હવે લોનને સીધું reject તો નહીં કરે, પણ વ્યાજદર વધારી શકે છે. એક રીતે કહીએ તો, “સ્કોર સારું, લોન સરળ. સ્કોર ઓછું, લોન મોંઘી.”
પરંતુ એક બાબત સ્પષ્ટ છે — લોન મેળવવાની શક્યતા હવે પહેલાં જેટલી મુશ્કેલ નહીં રહે.
સામાન્ય લોકોને શું બદલાવ અનુભવાશે
માનો કે તમે એક મધ્યમ વર્ગના પરિવાર છો. ઘણા સમયથી ઘર લેવા વિચારો છો. અથવા તમે એક યુવાન છો અને નવા બિઝનેસની શરૂઆત કરવા માગો છો. અથવા પછી ગામમાં રહેતા એક નાના વેપારી છો અને થોડું મૂડી વધારવા માંગો છો.
આ પહેલાં બેંકો લોન આપવા ખૂબ સાવચેત હતી. પરંતુ હવે RBIના નવા PSL નિયમો પછી તેઓને વધુ લોકો સુધી લોન પહોંચાડવાની ફરજ રહેશે. એટલે અત્યાર સુધી “risk”ના નામે reject થતા લોકો હવે વધુ તક મેળવી શકશે.
બેંક પરનો દબાણ વધવાથી લોન પ્રક્રિયા પણ હળવી થશે, દસ્તાવેજોની કડકાઈ ઓછી થશે અને સમય ઓછો લાગશે.
આ બદલાવનાથી ખાસ કરીને ઓછી આવક ધરાવતા લોકો, યુવાનો, મધ્યમ વર્ગ અને ગ્રામ્ય પરિવારોને સૌથી વધુ ફાયદો થશે. લોન મળવી હવે એક “અશક્ય કામ” નહીં રહે.
નવા નિયમો ક્યારે લાગુ થશે અને શું તૈયારીઓ ચાલી રહી છે
RBIના તાજેતરના જાહેરનામા મુજબ, આ બધું એપ્રિલ 2025થી સત્તાવાર રીતે અમલમાં આવશે. ત્યાં સુધી બેંકોને પોતાનું સોફ્ટવેર અપડેટ કરવું છે, નીતિઓ બદલવી છે અને સ્ટાફને નવા નિયમો માટે તાલીમ આપવી છે.
સાદા શબ્દોમાં કહીએ તો, મોટી તૈયારી ચાલી રહી છે… અને તેનો લાભ તમે 2025થી સીધો અનુભવશો.
